Wpływ infrastruktury kulturalnej na gospodarkę regionu
Najbardziej odczuwalne efekty związane z realizacją powyższych projektów występują w skali lokalnej, gdyż inwestycje te bezpośrednio wpływają na poziom i jakość życia mieszkańców (Ocena postępów Polski w konwergencji z krajami UE oraz wpływ funduszy unijnych na gospodarkę w latach 2004-2007. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, lipiec 2008, s. 35, 72-80. http://www.mrr.gov.pl/Aktualnosci/Fundusze unijne/07-13/... , 01.03.2009). Inwestycje w infrastrukturę społeczną, w tym związane z rozwojem kultury, realizowane są w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich i siedmiu programów IW INTERREG III A. Projekty dotyczące infrastruktury społecznej zawarte są głównie w interwencji „Infrastruktura społeczna i ochrona zdrowia publicznego”, ale też w mniejszym zakresie stanowią realizację inwestycji majątkowych typu: centrum informacji, baza noclegowa, zaplecze gastronomiczne, punkty usługowe, przedsięwzięć mających na celu rozwój i świadczenie usług turystycznych, działalności sportowej, kulturowej i rekreacyjnej oraz dziedzictwa kulturowego, a także wspólnych usług dla przemysłu turystycznego – obejmujących działalność promocyjną, sieci, konferencje i targi handlowe.
W ramach realizacji założeń ZPORR w latach 2004-2007 odrestaurowano i odremontowano 14 obiektów historycznych o łącznej powierzchni ok. 7244 m2, a także 87 obiektów infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej, sportowej lub służącej aktywnym formom wypoczynku. Ich łączna powierzchnia wyniosła 165 408 m2 (o około 38% więcej niż zaplanowano). Podjęto 28 przedsięwzięć mających na celu rozwój i świadczenie usług turystycznych, działalności sportowej, kulturowej i rekreacyjnej oraz rozwój dziedzictwa kulturowego. Ich wartość wyniosła łącznie 81,8 mln zł. Wzrosła liczba muzeów z 665 w 2003 r. do 703 w 2006 r., w tym regionalnych z 192 do 201, galerii- odpowiednio z 281 do 293, teatrów i instytucji muzycznych z 183 do 187, w tym teatrów z 199 do 122 oraz wystaw z 3430 do 3662.
Wraz z rozwojem infrastruktury kulturalnej w latach 2004-2007 zanotowano rosnącą liczbę przedsięwzięć kulturalnych oraz wzrost zaangażowania kulturalnego społeczeństwa. Wzrosła liczba przedstawień i koncertów z 46,2 tys. w 2003 r. do 47,4 tys. w 2006 r., liczba zwiedzających muzea, wystawy i galerie sztuki z 20 tys. do 21,5 tys. Liczba widzów i słuchaczy imprez teatralnych i muzycznych wzrosła w wymienionym okresie o 82 tys. (do 9,6 mln), natomiast imprez estradowych o 764 tys. (do 1,9 mln).
Efektami społeczno-gospodarczych interwencji w obszarze infrastruktury kulturalnej powinny być m.in.:
– podniesienie atrakcyjności turystycznej regionu poprzez promocję produktów regionalnych, adaptację obiektów zabytkowych podkreślających specyfikę regionu, rozwój funkcji leczniczo-wypoczynkowych na terenach uzdrowiskowych, rewitalizację w celach kulturalnych obiektów historycznych, zabytkowych, publicznych, poprzemysłowych wraz z otoczeniem;
– powstanie nowych zawodów, dotychczas nie notowanych w regionie, zainicjowanie i kontynuowanie nowych, cyklicznych wydarzeń turystycznych i kulturalnych;
– komplementarność efektów wsparcia w zakresie kultury względem innych działań finansowanych z funduszy strukturalnych w ramach programów operacyjnych wdrażanych w ramach NPR 2004-2006;
– komplementarność działań inwestycyjnych na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym oraz ich spójność ze strategiami krajowymi i regionalnymi;
– podniesienie atrakcyjności i konkurencyjności, np. poprzez rozbudowę infrastruktury edukacyjnej, również w zakresie szkolenia artystycznego, pobudzenie ruchu turystycznego przez cały rok lub sezon;
– zwiększanie możliwości inwestycyjnych dla sektora usług i przemysłu;
– wzrost zatrudnienia, zarówno w kulturze, jak i w sektorach towarzyszących, np. przemyśle kultury, turystyce;
– wzrost jakości i komfortu życia mieszkańców, m.in. poprzez zwiększenie dostępu do obiektów kultury i sprzyjających rozwojowi aktywnych form turystyki oraz tworzenie systemów informacji i promocji kulturalnej i turystycznej;
– pozytywny wpływ na migrację- ograniczenie odpływu ludności lub stymulowanie jej napływu do regionu;
– wyrównanie szans rozwojowych pomiędzy regionami i wewnątrz regionów- miasta a obszary wiejskie, w zakresie jakości (dostosowanie do obowiązujących standardów technologicznych, jakościowych, organizacyjnych) oferowanych usług w zakresie kultury;
– wyrównanie szans rozwojowych pomiędzy regionami i wewnątrz regionów w zakresie dostępności oferowanych usług w sferze kultury dla różnych grup odbiorców- z obszarów miejskich i wiejskich, uczniów, dzieci, osób niepełnosprawnych i starszych;
– inne czynniki rozwojowe, które zaistniały lub zaistnieją przy udziale wsparcia z funduszy strukturalnych w obszarze infrastruktury kulturalnej, w tym nabycie umiejętności pobudzania własnych- lokalnych inicjatyw w celu utrzymania zbudowanych lub zmodernizowanych inwestycji m.in. dzięki wsparciu UE;
– pojawienie się dodatkowych pozytywnych efektów ubocznych poza powyżej wymienionymi.